Nog niet eerder claimde Islamitische Staat in twee stappen een aanslag. Maandag meldde de terroristische organisatie via het eigen persbureau Amaq aansprakelijk te zijn voor de aanval op de fietsers in Tadzjikistan, dinsdag doken videobeelden op van de vijf vermoedelijke aanslagplegers.

,,Dat is voor het eerst, normaliter deelt Amaq met de claim ook gelijk de beelden”, zegt senior researcher Liesbeth van der Heide van het International Centre for Counter-Terrorism (ICCT) in Den Haag. Volgens haar staat met de claim en de beelden nog allerminst vast dat IS ook daadwerkelijk achter de aanslag zit, waarbij een Nederlandse toerist om het leven kwam.

Bij de aanslag op de groep fietsers kwamen vier mensen om het leven. Een 56-jarige Nederlander bevond zich onder de slachtoffers. Zijn 58-jarige vriendin raakte gewond en is behandeld in een ziekenhuis. ,,Ze krijgt consulaire bijstand en er wordt goed voor haar gezorgd. We hebben contact met haar en met haar familie”, laat het ministerie van Buitenlandse Zaken dinsdag weten.

‘Er is genoeg beeldmateriaal’

In de IS-video is te zien dat de vijf bij elkaar zitten met een IS-vlag op de achtergrond. Hoeveel tijd er zit tussen de opname en de aanslag van zondag is niet bekend. ,,Veel mensen uit Tadzjikistan hebben zich in het verleden aangesloten bij IS, dus er is genoeg beeldmateriaal voorhanden”, zegt Van der Heide. ,,Het is daarom nu belangrijk om te achterhalen of de beelden authentiek zijn, hoe oud ze zijn en of het inderdaad om de aanslagplegers gaat.”

Volgens de terrorismedeskundige heeft IS er baat bij om aanslagen te claimen. ,,Ze zijn de afgelopen tijd veel land kwijtgeraakt, militair gezien zijn ze verslagen. Door dit soort aanslagen willen ze laten zien dat ze nog bestaansrecht hebben.” Een ‘gewone’ aanrijding of aanval genereert weinig aandacht, maar noem het terrorisme en het is wereldnieuws, aldus de deskundige.

Maar valse claims kunnen ook de geloofwaardigheid ondermijnen. Dat zie je de afgelopen paar jaar al gebeuren, ziet Van der Heide, onder meer doordat IS ten onrechte aanslagen in Las Vegas en Toronto opeiste. ,,Het gaat om de aandacht, maar bij twijfelachtige claims zie je dat het meer een wanhoopspoging wordt."

Eerder meldde de regering van Tadzjikistan dat een verboden islamitische partij achter de aanslag, maar bij die claim zijn ook vraagtekens te zetten. ,,Net als IS kan ook een overheid baat hebben bij iets claimen of naar iemand te wijzen." De dictatoriale regimes in Centraal-Azië beperken vrijheden van hun burgers onder het mom van terrorismebestrijding, zo schreef onderzoeker bij waarnemersorganisatie OVSE Bob Deen bij Raam op Rusland, een website die zich richt op artikelen over Rusland en de voormalige Sovjet-Unie.

Bron: Business Insider/ANP/Eurasianet.org/Raam op Rusland

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl